Over een paar dagen is het zover: dat vindt in Cancún, Mexico de alweer 16e VN klimaattop plaats. Had u dit even gemist? Dat is niet zo vreemd. De vorige top, een jaar geleden in Kopenhagen, was een stuk dichter bij huis. Bovendien waren aan de vooravond van die klimaattop de verwachtingen flink wat hoger gespannen. Niet gek dus dat de internatonale media massaal aanwezig waren. Er reisden maar liefst 3877 journalisten uit 191 verschillende landen af naar Kopenhagen. Wie waren deze journalisten, en waar schreven zij zoal over?
Dat is een van de hoofdvragen in een lijvig rapport over berichtgeving rondom klimaatverandering dat onlangs is uitgebracht door mediawetenschappers van de University of Oxford. Aan de basis van het rapport staan twee onderzoeken. Voor de een analyseerden de journalistiekexperts de berichtgeving in kranten uit twaalf landen gedurende de zes dagen van de top. Voor het andere onderzoek ondervroegen zij tachtig journalisten en klimaatwetenschappers over hun ervaringen met berichtgeving over klimaatverandering.
Veel media-aandacht in Brazilië en India
De analyse van de krantenberichten kent een paar aardige uitkomsten, zoals dat er bij de Kopenhagen-top voor het eerst ook veel journalisten uit ontwikkelingslanden aanwezig waren. En dat geen Westerse media waren die de meeste kolomruimte vulden met berichten over de top, maar media uit Brazilië en India, terwijl volgens eerdere studies klimaatverandering een nogal onderbelicht onderwerp is in ontwikkelingslanden. Maar dit alles is niet waar de Britse onderzoekers het diepst op ingaan. Wat zij zelf het meest opvallend vonden, was het gebrek aan berichtgeving over de wetenschap achter het idee dat de aarde opwarmt door een toename van broeikasgassen in de atmosfeer.
De hoofdmoot van de onderzochte artikelen ging over het geruzie tijdens de top en de teleurstellende uitkomsten. Minder dan tien procent van de artikelen legde ook redelijk wat uit over de wetenschap achter de klimaatproblematiek. En als een verhaal over wetenschap ging, kwam alsnog in slechts twaalf procent van de gevallen een wetenschapper aan het woord. Nu was die klimaattop natuurlijk ook vooral een politieke gebeurtenis, erkennen de schrijvers van het rapport. Maar, zo stellen ze (en zeker niet als eersten): om bij het grote publiek begrip te kweken voor een groot, wereldwijd probleem als dit is het hard nodig dat dit publiek ook iets begrijpt van de wetenschap erachter.
Weinig kennis
En dat publieke begrip laat nogal eens te wensen over, zelfs als het gaat om heel basale kennis. Zo bleek kort geleden dat vier op de tien Amerikanen geen voorbeeld van een fossiele brandstof kan noemen; en zes op de tien wist geen voorbeeld van duurzame energie. Ook worden ‘klimaat’ en ‘weer’ nogal eens door elkaar gehaald, zoals duidelijk te merken was tijdens de afgelopen strenge winter hier in Noordwest Europa, waarbij nogal wat mensen morden “wat nou opwarming?”.
Dat gebrek aan wetenschappelijke achtergrond en context tijdens de klimaattop zou natuurlijk niet zo erg zijn als media op andere momenten wel aandacht eraan besteden. Maar dat valt volgens de schrijvers van het rapport ook nogal tegen. Op basis van data van collega’s laten zij zien dat klimaatverandering rond de tijd dat Al Gore hoge ogen gooide met zijn An Inconvenient Truth redelijk wat media-aandacht kreeg, maar de laatste jaren is dit flink afgekalfd.
En het is volgens hen ook niet alsof er tijdens de de Kopenhagen-top niets nieuws viel te noemen op wetenschappelijk gebied. Er werden meerdere onderzoeksrapporten gepresenteerd, die nieuwe feiten rondom de opwarming van de aarde in kaart brachten. Bovendien waren er ruim tweeduizend klimaatwetenschappers aanwezig – een potentieel unieke kans voor journalisten om met hen in contact te komen.
Klimaatsceptici
De Oxfordse wetenschappers wijden verder een groot deel van hun rapport aan de manier waarop media omgaan met klimaatsceptici. Ze menen namelijk dat er in Westerse media, waar klimaatsceptici nogal eens een podium krijgen, sprake is van een ‘bias of balance’. Doordat journalisten consequent te zoeken naar hoor- en wederhoor en focussen op kritiek ontstaat er bij het publiek een beeld alsof er nogal wat schort aan de wetenschap achter klimaatverandering. Terwijl in feite meer dan 90 procent van de klimaatwetenschappers volledig overtuigd is dat de aarde opwarmt dankzij broeikasgassen als CO2; en de meeste klimaatsceptici zelf helemaal geen wetenschappelijk onderzoek doen naar dit onderwerp.
Ook zijn bij schandalen als die rondom de hockeystick-grafiek , ‘climate gate’ en ‘ipcc-gate’ uiteindelijk geen feiten boven water gekomen die iets veranderd aan de wetenschappelijke basis van het idee van klimaatverandering. De onderzoekers vragen zich hardop af: op welk punt accepteren we een wetenschappelijke consensus als consensus, en stoppen we met een kleine (maar luidruchtige) groep sceptici een podium bieden?
Die ene wetenschapper die er anders over denkt
Ergernissen over deze ‘bias of balance’ komen ook terug in het tweede onderzoek van de mediawetenschappers, waarbij ze gespecialiseerde journalisten en klimaatwetenschappers vroegen wat hen het meest stoorde aan de berichtgeving over klimaatverandering. Zo vraagt een wetenschapper zich af hoe journalisten erin slagen om, terwijl hij de mening van drieduizend wetenschappers vertegenwoordigt, toch die ene wetenschapper te vinden die er anders over denkt. En vertelt een journalist hoe er op zijn redactie tegenwoordig meer aandacht wordt besteed aan sceptici, vanwege de vele brieven en telefoontjes van lezers die eisten dat dit gebeurde.
Aanbevelingen
De schrijvers van het rapport vroegen de journalisten en wetenschappers ook hoe de berichtgeving over klimaat kan worden verbeterd. En vatten dit samen in een aantal aanbevelingen. De belangrijkste:
- Wetenschapper moeten niet bang zijn zelf meer open te zijn naar het publiek toe, en zouden zelf meer moeten communiceren over hun werk, bijvoorbeeld via blogs. Sommigen doen dit al, bijvoorbeeld op het populaire RealClimate.org.
- Media moeten meer gespecialiseerde journalisten aannemen en / of bestaande journalisten cursussen aanbieden om ingewikkelde, maar belangrijke onderwerpen als klimaatverandering te kunnen coveren. Je moet als journalist sterk in je schoenen staan om feiten en fictie rondom klimaatverandering van elkaar te kunnen scheiden; maar het is wel erg belangrijk dat dit gebeurt.
- Breng verhalen over klimaatverandering in een vorm die mensen aanspreekt, bijvoorbeeld door te laten zien wat de gevolgen zijn. Wees hierbij creatief, verzin bijvoorbeeld nieuwe crossmediale initiatieven. En blijf niet hangen in het welles / niettes verhaal dat nu in de Westerse media domineert.
Hierover kan ik mij nu echt kan opwinden. Jazeker, er is te weinig journalistieke aandacht voor de wetenschap achter het klimaatdebat. En onbedoeld vormt dit artikel met al zijn onjuistheden en vooroordelen een goede illustratie hoe weinig journalisten weten en begrijpen van het onderzoek achter het klimaatdebat.
Een paar voorbeelden:
“…tijdens de afgelopen strenge winter hier in Noordwest Europa, waarbij nogal wat mensen morden “wat nou opwarming?””
‘Nogal wat mensen morden’? Dat klinkt badinerend. Feit is echter dat er sinds eind jaren negentig geen verdere (mondiale) opwarming meer is waargenomen, terwijl er wel meer CO2 wordt uitgestoten. Er verschijnen op dit moment veel onderzoekspapers (ja, ook in Nature en Science) die hardop vaststellen dat dit duidt op een fundamenteel probleem met de klimaatmodellen.
“Terwijl in feite meer dan 90 procent van de klimaatwetenschappers volledig overtuigd is dat de aarde opwarmt dankzij broeikasgassen als CO2”
Dit aantal komt uit een studie die vaker klakkeloos wordt nagepraat door journalisten. Wat ze echter vergeten is dat er daarna zeer veel kritiek op de studie is gekomen. In onder meer Science werd de studie aangeduid als ‘zeer onovertuigende analyse’ en als schoolvoorbeeld van sterk ‘biased’ onderzoek. Voor de details is Nieuwscheckers een goed vertrekpunt: http://www.journalistiekennieuwemedia.nl/NC/?p=3479
“Geen feiten boven tafel gekomen bij de hockeystickgrafiek die iets veranderden aan de wetenschap…”
Pertinent onjuist. Michael Mann, de opsteller van de hockeystickgrafiek (een grafiek die de warmtetoename op het noordelijk halfrond weergeeft vanaf de middeleeuwen), kwam vorig jaar met een herziene grafiek waarop hij de (alom erkende) statistische fouten die hij eerder had gemaakt recht trok. Daaruit kwam een totaal ander beeld naar voren: de middeleeuwen waren mogelijk net zo warm als nu.
Ik ben een van de wetenschapsjournalisten die er, door het onderzoek te volgen en soms ook eens de onderzoeksartikelen zelf te lezen, achter is gekomen dat er zeer veel (nog) niet deugt aan de wetenschappelijke basis van de broeikashypothese. Voor een goed overzicht leze men ‘De staat van het klimaat’ van Marcel Crok, die voor zijn boek tientallen wetenschappers interviewde, honderden papers las en acht jaar (!) onderzoek deed voor zijn boek.
Het grote probleem is dat journalisten elkaar veel teveel napraten en oogkleppen op hebben. Er is een Grote Milieuramp en wie waagt het anders te zien is een ‘skepticus’ die geen verstand van zaken heeft en dient te worden weggeparkeerd.
Je zou haast vergeten dat er de laatste jaren juist uit onverdachte wetenschappelijke hoek zware kritiek is gekomen op de wetenschap achter het versnelde broeikaseffect.
Ronduit STUITEND vind ik de aanbeveling:
“Breng verhalen over klimaatverandering in een vorm die mensen aanspreekt”
En ook: wetenschappers moeten zelf maar gaan bloggen, en journalisten moeten zich onthouden van wederhoor bij de critici.
Hier staat dus gewoon met zoveel woorden dat de journalist maar moet gaan optreden als actievoerder. We moeten onze journalistieke objectiviteit maar eventjes inleveren en vooral kritiekloos het IPCC volgen.
Onvoorstelbaar. Is dit zoals we ons ‘de nieuwe reporter’ dus maar moeten voorstellen, een soort voorlichter/uitlegger van het IPCC? Stuitend, zei ik al.
Of ben ik nu opeens ook een ‘skepticus’ die geëxcommuniceerd moet worden?
@Maarten
Over het gebrek aan opwarming sinds eind jaren ’90: je weet hopelijk dat dit nogal een omstreden punt is. Zie bv http://www.realclimate.org/index.php/archives/2009/10/a-warming-pause/
Wat betreft de studie uit PNAS die zegt dat meer dan 90% van de klimaatwetenschappers in antropogene klimaatverandering gelooft: ik heb als link het meest recente voorbeeld van zo’n studie gepakt, maar er zijn er meer. Zie bv ook http://www.skepticalscience.com/global-warming-scientific-consensus-intermediate.htm
Van de hockeystick-grafiek bestaan inmiddels meerdere versies naast die van Mann, gebaseerd op onafhankelijke datasets. Ze verschillen allemaal een beetje van elkaar, maar de trend is grofweg steeds hetzelfde. En in de meeste is de afgelopen periode wel degelijk warmer dan tijdens de warme periode in de Middeleeuwen. Op de wikipediapagina die ik heb gelinked staat een keurig plaatje van allerlei versies van de grafiek.
Verder lees ik zelf wekelijks Nature en Science, maar ik zie die studies die “hardop vaststellen dat dit duidt op een fundamenteel probleem met de klimaatmodellen” toch niet. Kun je hier voorbeelden van geven? Ik zie zelf toch echt hoofdzakelijk papers voorbij komen die het idee van CO2-gestuurde klimaatverandering bevestigen.
Naar Realclimate verwijzen voor info is natuurlijk zoiets als naar de website van Pfizer verwijzen voor info over kwalen. Tenminste, je weet dat Realclimate de IPCC-blog is he?
Solomon et al, Science 5 maart 2010 begint zo:
“Over the past century, global average surface temperatures have warmed by about 0.75°C. Much of the warming occurred in the past half-century, over which the average decadal rate of change was about 0.13°C, largely due to anthropogenic increases in well-mixed greenhouse gases (1). However, the trend in global surface temperatures has been nearly flat since the late 1990s despite continuing increases in the forcing due to the sum of the well-mixed greenhouse gases (CO2, CH4, halocarbons, and N2O), raising questions regarding the understanding of forced climate change, its drivers, the parameters that define natural internal variability (2), and how fully these terms are represented in climate models.”
Gezien? ‘the trend in global surface temperatures has been nearly flat since the late 1990s despite continuing increases in the forcing’
Gewoon NOAA-onderzoek hoor, geen Hans Labohm te bekennen.
O en trouwens, nou ik toch bezig ben:
Swanson en Tsonis in Geophysical Research Letters 2009 (de ‘synchronisatie’ gaat over zeestromingspatronen):
“Using a new measure of coupling strength, this update shows that these climate modes have recently synchronized, with synchronization peaking in the year 2001/02. This synchronization has been followed by an increase in coupling. This suggests that the climate system may well have shifted again, with a consequent break in the global mean temperature trend from the post 1976/77 warming to a new period (indeterminate length) of roughly constant global mean temperature.”
Let op: ‘break in the global mean temperature trend’; ‘roughly constant global mean temperature’
Nog ééntje dan, ik wil écht eens een keer af van het fabeltje dat de aarde op dit moment razendsnel en geheel volgens het IPCC-scenario opwarmt:
Easterling en Wehning, ook in GRL, ook heel gerespecteerde NOAA-onderzoekers:
“It is true that if we fit a linear trend line to the annual global land-ocean surface air temperature for the period 1998 to 2008 there is no real trend, even though global temperatures remain well above the long-term average.”
En laten we elkaar goed begrijpen. Easterling/Wehning stellen dat het nog altijd toeval kan zijn, Swanson/Tsonis denken dat er mitigatie is door zeestromingspatronen, maar DAT er iets fundamenteel tekortschiet aan de modellen van het IPCC wordt door steeds meer heel gewone wetenschappers erkend.
Superinteressant dus, alleen hebben de meeste journalisten het zo druk met IPCC-voorlichting bedrijven dat het niet in ze opkomt dat het inzicht ook wel eens kan voortschrijden.
Goed artikel, Nadine.
@ Maarten – Het is niet al te moeilijk om in een land dat tot nu toe relatief weinig last van de klimaatverandering ondervindt, de scepticus te blijven uithangen. De afgelopen tijd ben ik op een aantal plaatsen in de wereld geweest – de Pacific, het Midden-Oosten, Zuid-Amerika – waar mensen zo directe en verwoestende gevolgen van de klimaatverandering ondervinden, dat ze hun scepsis massaal opgeven en tot actie overgaan (die overigens helaas te laat zal komen om de in gang gezette ontwikkelingen in atmosfeer en oceanen nog te keren).
Als voorbeeld een passage uit een recent artikel uit de Economist, waaruit blijkt dat het – en het is op zich al uniek dat ze het ergens over eens zijn – in de ogen van de verzamelde regeringsleiders uit het Middellandse Zee-gebied vijf voor (of: over?) twaalf is:
As it turns out, there is at least one other thing on which Mediterranean leaders concur, at least in theory: the need to protect their sea and its shore from the worst effects of a looming ecological threat that could make it much harder to produce all that healthy fruit, wine and oil. According to Dimitri Zenghelis, a co-author of the 2006 Stern report on climate change, the region can expect to see a drop in precipitation of 25-30% by the middle of the century, with wide variation either side of the mean. If rainfall on bits of the northern Mediterranean coast were to fall by, say, 50%, the landscape could become more like the southern shore—and the struggle to save bone-dry forests from fire might become nearly hopeless. With all that in mind, representatives of 17 Mediterranean countries—including Recep Tayyip Erdogan, prime minister of Turkey—joined Mr Papandreou in pledging to work for “low-carbon, resource-efficient and climate-resilient” economies.
@ Theo – Je slaat de spijker op de kop. Iedereen meent vreselijk onheil te zien, maar intussen zijn er steeds meer aanwijzingen dat de opwarming door CO2 (die er dus wel is!!) veel minder heftig is dan het IPCC aangaf. Maar intussen zijn rapporten als Stern er wél op gebaseerd.
Die ‘directe en verwoestende gevolgen’ (ik neem aan dat je doelt op orkanen en watersnoden) staan zelfs volgens de meer paniekerig ingestelden los van klimaatverandering. Nóg wel. Maar klimaat is altijd een mooie zondebok om ontbossing etc goed te praten. Confirmation bias: als je eenmaal iets gelooft, zie je het ook overal.
En ik ‘hang de scepticus uit’? Tja. Het is gewoon natuurkunde hoor!
Om het met Marcel Proust te zeggen: ‘Feiten dringen niet door in de wereld van onze overtuigingen.’
@Maarten RealClimate is een onafhankelijke weblog, geschreven door wetenschappers die zelf actief zijn in het klimaatonderzoek. Dat zij ook in meer of mindere mate betrokken zijn bij het IPCC is niets vreemds; zo veel vooraanstaande klimaatwetenschappers zijn dit. Het IPCC is tenslotte stomweg een kennisnetwerk.
En als je de link die ik gaf had gevolgd, had je gezien dat hier ook niet ontkent wordt dat er sinds 1998 weinig (let op: weinig, niet geen) verdere opwarming is geweest. Mogelijke oorzaken hiervan worden netjes besproken. Zie voor een andere bespreking bijvoorbeeld: http://www.skepticalscience.com/global-warming-stopped-in-1998-intermediate.htm . Daar is ook mooi te zien hoe dit alles mede afhangt van naar welke dataset je kijkt.
Tegenover de voorbeelden van wetenschappelijke artikelen die je nu geeft, die allemaal gaan over het niet of vertraagd opwarmen sinds 1998, staan zo ontzettend veel artikelen die wel bevestigen dat er een link is tussen CO2 en opwarming. En juist ook in vooraanstaande wetenschappelijke tijdschriften. Neem bijvoorbeeld uit Science van oktober deze: ‘Atmospheric CO2: Principal Control Knob Governing Earth’s Temperature’ van Lacis et al, waarvan de abstract begint met: “Ample physical evidence shows that carbon dioxide (CO2) is the single most important climate-relevant greenhouse gas in Earth’s atmosphere.” Ook een interessante, recente uit Science, van Utrechtse onderzoekers, waarin zij aantonen dat opwarming in het eoceen primair werd gedreven door toegenomen CO2-concentraties: http://www.sciencemag.org/content/330/6005/819.abstract .
Even los daarvan, wat dit is denk ik ook niet echt de plek om in een wetenschappelijke discussie te verzanden: bovenstaande artikel is geen vanuit mezelf geschreven opiniestuk, maar een weergave van het genoemde rapport van de Universiteit van Oxford. Uiteraard zou ik het artikel nooit geschreven hebben als ik er niet minstens ten dele achter stond, maar mijn eigen mening ligt wel iets subtieler.
Ik denk zelf zeker niet dat sceptici monddood moeten worden gemaakt, zoals jij het formuleert. Scepticisme en een kritische benadering zijn juist cruciaal voor goede wetenschap. Maar: ik denk wel dat deze kritische discussies vooral plaats moet vinden binnen de wetenschap, en niet binnen de reguliere media. Ik ben het inderdaad met de schrijvers van het stuk eens dat er wat betreft klimaatverandering nogal een ‘bias of balance’ heerst. Er is, hoe je het ook wendt of keert, nou eenmaal stomweg echt een stuk minder discussie binnen de gevestigde wetenschap over dit onderwerp dan je soms op basis van de mediaberichtgeving zou vermoeden.
@Nadine
Kort en goed:
1) Dat CO2 de aarde opwarmt staat volledig buiten kijf. Anders zouden we hier niet kunnen leven.
2) Dat er veel meer CO2 is dan voorheen staat ook volledig buiten kijf
3) Dat de mens daarvoor verantwoordelijk is, is ook onomstreden.
Dit is wat jij nu ook betoogt, en waarover iedereen het eens is.
MAAAAAAARRRRR!
4) Het IPCC gaat uit van een forcering van 3 graden: stop twee keer zoveel CO2 in de atmosfeer in de lucht en de aarde warmt 3 graden op. En dáár schiet het bewijs tekort!!!!
Het probleem is dat ALLES (smelten ijskappen, stijgen zeespiegel, verzuring zee, toename weersextremen) hierop is gebaseerd.
Waarom ik ietwat geïrriteerd raak (en het is beslist niet persoonlijk Nadine!) is dat iedereen die hierop wijst direct wordt afgeschilderd als ontkenner, scepticus, iemand die de wereld schade toebrengt.
Dat doen jij (en Theo) nu ook:
‘Ik weet dat jullie bij NWT sceptisch zijn’
‘makkelijk om de scepticus te blijven uithangen’
Dat stoort mij echt zeer. Goede journalistiek vereist waarheidsvinding en een kritische, open, objectieve houding. En ik zie om mij heen dat veruit de meeste journalisten maar wat meekletsen met de actievoerders: help! de wereld vergaat!
Wat dat betreft vind ik je stuk – een zwaar woord – tamelijk opruiend:
‘op welk punt (…) stoppen we met een kleine (maar luidruchtige) groep sceptici een podium bieden?’
Gelukkig ben je in je commentaren na wat gemopper van mij veel genuanceerder 😉
PS: Over RealClimate en andere details hebben we het nog wel eens, lijkt me niet de kern van de zaak.
@Maarten Over de mate van temperatuurstijging is inderdaad meer discussie; maar deze gaat beide kanten op. Er zijn zoals je hopelijk weet ook klimaatwetenschappers die menen dat de schattingen van het IPCC nogal conservatief zijn. En er zijn diverse publicaties verschenen die erop wijzen dat de opwarming mogelijk juist sneller verloopt dan het IPCC voorspelt.
Persoonlijk gok ik op de middenpositie. Of misschien moet ik zeggen dat ik daarop hoop. Dat het effect echt heel gering zal zijn, nee, dat geloof ik niet.
Die opmerking van ‘wanneer stoppen we met sceptici een podium bieden’ komt – letterlijk – uit het geciteerde rapport. Ik zou het zelf inderdaad minder hard stellen; maar deze website is bedoeld om discussie te voeren. Zoals je zelf als columnist weet, is het dan goed om dingen soms een beetje hard op te schrijven ;).
Mooie discussie. Kloppen de modellen nu wel of niet? Zijn de voorspellingen accuraat of niet?
Over de feiten zijn jullie het eens. De mens heeft het gehalte CO2 in de atmosfeer met tussen de 30 en 35% verhoogd. En kooldioxide is een broeikasgas. Nemen we dan het risico en gaan we er vanuit dat zo’n verhoging geen substantieel effect zal hebben? Of gaan we vanuit voorzorg toch maar zorgen dat het CO2-gehalte van de atmosfeer niet teveel meer oploopt?
Ik vergelijk het wel eens met een mok koffie die je in je hand houdt. Je weet niet hoeveel (hete) koffie er inzit. Je gooit er 35% van de inhoud van de mok bij en je hoopt maar dat de mok niet overstroomt. Want dan brand je je vingers. Wat doe je? Discussieren of het model wel klopt?
Het meest schokkend is toch de oerdommige vooringenomenheid van Theo van Stegeren, die op basis van zijn eigen amateuristische waarnemingen in reizen om de wereld, alsmede een toevallige unanimiteit van leiders van het Middellandse zeegebied, tot de absoluut waterdichte conclusie komt dat het allemaal waar is wat de klimaatalarmisten zeggen. Zooo onwetenschappelijk dat je er koud van wordt! Niet alleen beschrijft het boek “staat van het klimaat” van Marcel Crok op uitstekende wijze welke bijzonder grote onzekerheden er allemaal zijn, maar ook staat inmiddels vast (en daarover is grote consensus) dat de eventueel hogere frequentie en hevigheid van stormen en orkanen helemaal (of vrijwel helemaal) niets met de opwarming heeft te maken.
Hoe komt het toch dat een zichzelf respecterend journalist en docent zo de mist ingaat? Of erger nog: hoe komt het dat zo’n man geen enkele moeite doet om zaken recht te zetten of zich te verantwoorden? Het bewijst voor de zoveelste maal dat dit soort types zit vastgeroest in onveranderlijke wereldbeelden (gebaseerd op ideologie en/of politieke voorkeur) waarbij journalistieke nieuwsgierigheid en onbevangenheid als eerste sneuvelen.
Het zwijgen over, of scherper gesteld, het hooghartig negeren van kritische geluiden die niet in het (politieke) straatje passen, is een prachtig bewijs van de teloorgang van de
kwaliteitsjournalistiek. En het allerergste is nog wel dat genoemde man jarenlang een weblog heeft gerund dat de kwaliteitsjournalistiek juist zou moeten bevorderen.
Ik geef u op een briefje dat van Stegeren hier of elder er niet op zal reageren. Het is een religieuze fanaat die de wereld aanpast aan zijn opvattingen, in plaats van andersom.