Leuk hoor, die parodie van LuckyTV over Kees van der Staaij. Maar is dat wel toegestaan?

LuckyTV maakte een parodie op een filmpje waarin Van der Staaij zingt. Cees van der Wal, de maker van het filmpje dat door Lucky TV is gebruikt om Kees van der Staaij te bekritiseren vanwege zijn ondertekening van de Nashvilleverklaring, is boos. Dit gaat te ver, vindt hij.

Maker Cees van der Wal heeft het auteursrecht op zijn beelden. Daar zijn ze voldoende creatief voor.

Dit geeft hem het uitsluitend recht zijn video openbaar te maken of te verveelvoudigen. Behoudens beperkingen bij wet gesteld.

De parodie is zo’n beperking die in de wet staat. Wanneer mag je zo’n filmpje als nu van LuckyTV als parodie betitelen?

• Het moet wat grappigs hebben
• Er mogen geen concurrentiebedoelingen zijn
• Er mag geen verwarringsgevaar ontstaan
• Het mag geen reputatieschade opleveren

Humor is smaakgevoelig. Dat Van der Wal het niet grappig vindt, doet er daarom helaas niet toe. Dick Bruna kon om dezelfde reden ook niet optreden tegen parodieën op Nijntje, zoals Nijn-eleven en Lijntje.

Deze parodie levert geen reputatieschade voor Van der Wal op en sprake van concurrentie of verwarring is er al helemaal niet. Er is hier daarom sprake van een toelaatbare parodie.

Een parodie op portretten bestaat eigenlijk niet. In elk geval niet zo letterlijk als dat voor het auteursrecht in de wet staat.

Maar: bij een portret geldt dat iemand zich tegen de openbaarmaking daarvan kan verzetten, als hij/zij daar een redelijk belang bij heeft. Wat we misschien als een parodie op een portret zouden zien is soms best mogelijk, alleen noemen we het geen parodie.

Een ‘parodie’ van een persoon, is bijvoorbeeld meestal niet toegestaan als het in reclame wordt gebruikt. Denk bijvoorbeeld aan PicNic/Max Verstappen, Katja Schuurman/iLocal, Balkenende/Kijkshop.

Er moet een afweging gemaakt worden tussen het belang van de geportretteerde en het belang van de partij die de parodie maakt. Meestal een afweging tussen privacy en de vrijheid van meningsuiting.